Adaklık Nedir?

Adaklık, İslam dininde bir kimsenin Allah rızası için bir ibadeti yapmaya söz vermesi anlamına gelir. Dini terim olarak "nezr" denir.

Kısaca:

Bir kişi, "Şu işim olursa Allah rızası için bir kurban keseceğim" gibi bir söz verirse, bu söz adak (nezr) olur ve o kişi sözünü yerine getirmekle dinî olarak yükümlü olur.

Adaklığın Tanımı:

Adaklık, "Bir işin olması veya olmaması hâlinde Allah'a ibadet sözü vermek" demektir.

Örneğin:

"Oğlum askerden sağ salim gelirse bir koyun keseceğim."

Bu durumda oğul sağ salim dönerse, o koyun adaklık olur ve kesilmesi gerekir.

 Adak Kurbanı (Adaklık Hayvan)

Adaklık olarak seçilen hayvan, kurbanlık şartlarını taşıyan (sağlıklı, belirli yaştaki, kusursuz) küçükbaş veya büyükbaş hayvan olabilir.

Adaklık hayvan yenmez; eti sadece fakirlere dağıtılır. Adak sahibi, ailesi ve zengin kimseler bu etten yiyemez.

İslam'a göre bazı adaklar (nezrler) geçerli değildir, yani kişi onları adasa bile yerine getirmekle dinen yükümlü olmaz.

Geçerli olabilmesi için adak Allah rızası için, ibadet niteliğinde ve yapılabilir bir şey olmalıdır.

Aşağıda geçerli olmayan adak türlerini başlıklarla açıklayayım 

1. Allah'tan Başkası İçin Yapılan Adaklar

Eğer adak Allah'tan başkası için yapılırsa, bu şirk (ortak koşma) anlamına gelir ve kesinlikle geçersizdir.

Örnek:

"Filan türbeye kurban keseceğim."

"Evliya için adak adayacağım."

Bu tür adaklar haramdır, kesilse bile ibadet sayılmaz.

2. Günah veya Haram İçeren Adaklar

Adanan şey haram veya günah bir fiil içeriyorsa geçerli olmaz.

Örnek:

"Allah için içki içeceğim."

"Allah için hırsızlık yapacağım."

"Allah için oruç tutmayacağım."

Böyle sözler dinen batıldır (geçersiz) ve yerine getirilmez.

3. Farz Olan Bir Şeyi Adamak

Zaten yapılması zorunlu olan bir ibadet adanamaz.

Örnek:

"Allah için namaz kılacağım."

"Allah için oruç tutacağım."

Bunlar zaten Müslüman'ın yapmak zorunda olduğu ibadetlerdir; bu şekilde adamak fazladan bir yükümlülük doğurmaz.

4. İmkânsız veya Aklî Olmayan Adaklar

Yapılması mümkün olmayan veya mantıksız adaklar geçersizdir.

Örnek:

"Uçarsam Allah için kurban keseceğim."

"Denizi içebilirsem oruç tutacağım."

Çünkü bu tür şartlar fiilen imkânsızdır.

5. Başkalarının Malı Üzerinden Adak

Kişi, kendi mülkünde olmayan bir şey için adakta bulunamaz.

Örnek:

"Komşumun koyununu adıyorum."

Çünkü insan, başkasının malı üzerinde tasarruf hakkına sahip değildir.

6. Sadece Menfaat Amaçlı Adaklar

Sırf dünyevi çıkar için, ibadet niyeti taşımadan yapılan adaklar da sevap getirmez ve ibadet sayılmaz.

Örnek:

"Sınavı kazanırsam kurban keseyim de insanlar beni övsün."

Niyet Allah rızası değilse, adak ruhen geçersiz olur