Adak (Nezr),Kurban Nedir?

Adak Nedir?

Adak, bir Müslümanın kendi isteğiyle, gerçekleşmesini arzu ettiği bir durum karşılığında Allah'a söz vermesidir. Fıkıhta kişinin farz veya vacip olmayan bir ibadeti kendisine vacip kılması şeklinde tanımlanır.

Adak Kurbanının Temel Özellikleri

Adak tamamen kişinin kendi sözüyle vacip olur.

"Şu işim olursa şu kadar kurban keseceğim" gibi şartlı ifadeler en yaygın adak türüdür.

Adağın yerine getirilmesi kesin bir yükümlülük olup geciktirilmesi mekruhtur.

Adak kurbanının etinden adağı adayan kişi ve ailesi yiyemez; et tamamen fakirlere dağıtılır.

Adak, bir ibadet türü olduğundan söz verilmeden oluşmaz; kişinin niyeti ve beyanı esastır.

Kurban Nedir?

Kurban, belirli günlerde Allah rızası için kesilen hayvandır. Kurban ibadetinin amacı, Allah'a yakınlaşmak ve O'nun rızasını kazanmak olarak ifade edilir. Kurban Bayramı'nda kesilen kurban, Hanefi mezhebine göre vacip, diğer mezheplere göre sünnet-i müekkededir.

Kurban İbadetinin Temel Özellikleri

Belirli günlerde (Zilhicce'nin 10–12'si) kesilmesi gerekir.

Kurbanlık hayvanın şartları fıkıh tarafından belirlenmiştir.

Kurban etinden sahibi ve ailesi yiyebilir.

Et, akrabalara, komşulara ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılabilir.

Kurban ibadeti, adaktan farklı olarak bir sözle değil, dini bir emirle sabittir.

Adak ve Kurban Arasında Temel Farklar

1. Hüküm ve Dayanak

Adak: Kişinin kendi sözüyle kendisine vacip hale gelir. Bir ibadetin adanmasıyla yükümlülük başlar.

Kurban: Dini bir emir olarak belirli günlerde kesilen ibadettir. Hanefî mezhebinde vaciptir.

2. Zaman

Adak: Yılın her zamanı kesilebilir; belli bir zamanı yoktur.

Kurban: Yalnızca Zilhicce'nin 10–12. günleri arasında kesilir.

3. Niyet

Adak: Bir dileğin gerçekleşmesi karşılığında Allah'a söz vermeye dayanır.

Kurban: Allah'a kulluk, şükür ve yaklaşma amacıyla yapılır.

4. Etinden Yemek

Adak: Adağı adayan kişi ve ailesi etinden yiyemez.

Kurban: Kurban sahibi ve ailesi etinden yiyebilir.

5. Etin Dağıtımı

Adak: Etin tamamı fakirlere dağıtılır.

Kurban: En faziletli yöntem üçe ayırmaktır: bir kısmı eve, bir kısmı akraba ve komşulara, bir kısmı fakirlere.

6. Mali Sorumluluk

Adak: Şarta bağlıdır; kişi isterse adak adar, adarsa yerine getirmek zorundadır.

Kurban: Maddi durumu yeterli olan Müslümanlar için belirli günlerde düzenli bir ibadettir.

7. Hayvan Şartları

Adak: Kurbanlık hayvanın taşıması gereken şartlara uygun olması gerekir.

Kurban: Kurbanlık için belirlenmiş yaş ve sağlık şartları zorunludur.

8. İbadetin Oluşumu

Adak: Kişinin kendi beyanı ibadeti başlatır.

Kurban: İbadet, dini hükümle sabittir; bir söz ya da şart gerekmez.

Fıkhî Açıdan Adak ve Kurbanın Kesişen Yönleri

Her iki ibadet de:

Allah için yapılan mali ibadetlerdir,

Belirli şartlarda kesilen hayvanla yerine gelir,

Toplumsal yardımlaşmayı güçlendirir,

Helal hayvanlar ve belirli kesim şartlarıyla icra edilir.

Ancak adakta kişinin kendi beyanı ibadetin oluşmasına sebep olurken, kurbanda ibadet Allah'ın belirlediği zamanlarda yerine getirilir. Bu yönüyle adak, şartlı bir ibadet; kurban ise zaman ve imkanla bağlı bir ibadettir.

Adak ve Kurbanın Toplumsal Boyutu

Her iki ibadet de toplumda paylaşmayı, dayanışmayı ve yardımlaşmayı artırır. Özellikle adak etinin tamamen fakirlere verilmesi, ihtiyaç sahiplerinin desteklenmesine katkı sağlar. Kurban da yılın belirli döneminde geniş bir topluluğun et ihtiyacını karşılayan önemli bir sosyal ibadettir.

Sonuç

İslam'da adak ve kurban kavramları, hem bireysel ibadet hem de toplumsal dayanışma açısından önemli bir yere sahiptir. Aralarındaki farkları doğru anlamak, ibadetlerin bilinçli şekilde uygulanmasını sağlar. Adak kişisel bir söz ve yükümlülükle doğarken; kurban, her yıl belirli günlerde yerine getirilen köklü bir ibadettir. Her iki ibadetin ortak amacı ise Allah'a bağlılık ve insanların birbirine destek olmasını sağlamaktır.