Kurbanlık Hayvanlar Hangileridir?

İslam'a göre kurban edilebilecek hayvanlar sınırlıdır. Kurban, sadece koyun, keçi, sığır, manda ve deve türlerinden yapılabilir.

Koyun ve keçi: Bir kişi için kurban edilir.

Sığır ve manda: Bir hayvan yedi kişi tarafından ortaklaşa kurban edilebilir.

Deve: Yedi kişiye kadar ortak kabul edilir.

Tavuk, hindi, geyik, tavşan gibi hayvanlarla kurban ibadeti yerine getirilemez.

Kurbanlık Hayvan Yaş Şartları

Kurban ibadetinin geçerli olabilmesi için hayvanların belirli bir yaşa ulaşmış olması gerekir:

Koyun: En az 1 yaşında olmalı. Ancak 6 ayını doldurmuş olup 1 yaşındaki gibi gösterişli olanlar da kurban olabilir.

Keçi: En az 1 yaşında olmalı.

Sığır ve manda: En az 2 yaşını doldurmuş olmalı.

Deve: En az 5 yaşını doldurmuş olmalı.

Yaş şartı, hayvanın fiziki gelişimini tamamlaması ve İslam'ın belirlediği kurallara uygunluğu açısından önemlidir.

Kurbanlık Hayvan Sağlık ve Kusur Şartları

Kurbanlık hayvanın kusursuz ve sağlıklı olması esastır. Fıkıh kaynaklarında kurban olmasına engel olan kusurlar açık şekilde belirtilmiştir.

Kurban Olamayan Hayvanlar

Aşağıdaki ciddi kusurlara sahip hayvanlarla kurban ibadeti yapılamaz:

Kulağının veya kuyruğunun yarısından fazlası kesik olan

Gözü tamamen kör olan

Ayağı sakat olup topal olan

Dişlerinin çoğu dökülmüş olan

Memelerinin çoğu kurumuş olup süt vermeyen

Zayıflıktan dolayı yürüyemeyecek kadar düşkün

Doğuştan veya sonradan oluşmuş boynuzunun kökünden kırık olması

Kuyruk veya kulağı tamamen kopmuş olması

Hafif Kusurlar Engel Değildir

Bazı küçük kusurlar kurban olmaya engel değildir:

Bir gözü zayıf görmek

Kulağında küçük bir kesik olması

Boynuzunun uç kısmının kırık olması

Hafif topallık (yürümeye engel değilse)

Hayvanın dişlerinin bir kısmının dökülmüş olması

Kurbanlık Hayvanın Dinî ve Fıkhî Şartları 

1. Sahiplik Şartı

Kurban edilecek hayvan, kesen kişinin mülkiyetinde olmalıdır.

Çalıntı, gasbedilmiş veya başkasının izni olmadan alınmış hayvan kurban edilemez.

2. Kesim Zamanı Şartı

Kurban sadece Kurban Bayramı'nın ilk üç günü (Zilhicce 10–12) kesilebilir. Bu süre dışında kesilirse kurban ibadeti sayılmaz.

3. Niyet Şartı

Kesim sırasında kurban niyeti yapılmalıdır. Niyet, ibadeti diğer kesimlerden ayıran temel unsurdur.

Kurbanlık Hayvan Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Canlı ve hareketli olmasına dikkat edilmeli

Tüyleri parlak ve sağlıklı görünmeli

Gözleri canlı ve diri olmalı

Aşırı zayıf ve bitkin hayvanlardan uzak durulmalı

Kulak küpesi ve resmi belgeleri kontrol edilmeli

Satıcının güvenilir olmasına özen gösterilmeli

Bu unsurlar, hem dini açıdan hem de sağlık açısından doğru bir hayvan seçimi yapmanıza yardımcı olur.

Sonuç

Kurban ibadetinin sahih olabilmesi için kurbanlık hayvanın tür, yaş, sağlık ve sahiplik şartlarına uygun olması zorunludur. Kurbanlık hayvan şartlarına uygun bir seçim yapmak, hem ibadetin kabulü hem de sağlıklı ve doğru bir işlemin yapılması açısından önem taşır. Bu şartlar, Müslümanların daha bilinçli şekilde ibadet etmelerine yardımcı olur.